Lịch Sử Chùa Thanh Trước (TP.Gò Công)

Chùa Thanh Trước tọa lạc tại khu phố Thuận An (Gò Tre), phường Long Thuận, thành phố Gò Công, tỉnh Tiền Giang; hiện nay do Thượng tọa Thích Minh Chánh đảm nhiệm điều hành Phật sự.

Thuở xưa Gò Tre là vùng đất màu mở, người dân đa phần sống bằng nghề nông, hình ảnh trẻ em ngồi trên lưng trâu thổi sáo hay đùa giởn dưới rặng tre xanh rất quen thuộc.

Tiền thân chùa Thanh Trước là do các trẻ mục đồng dựng lên vào thập niên 20 của thế kỷ 19 (khoảng từ năm 1815 – 1826). Một hình thức đùa giởn khá phổ biến của các trẻ mục đồng là dùng đất nặng thành các tượng Phật, Thánh … để bày biện thờ cúng. Căn chòi nhỏ do các trẻ dựng lên dần có nhiều tượng Phật và vì được vái lạy hàng ngày nên rất linh thiêng, người dân trong vùng thời đó đặt tên cho chòi tranh này là chùa Phật Linh.

Vì thấy linh thiêng nên người dân trong làng cùng nhau dựng thành ngôi chùa nhỏ bằng cây lá và cử người thay phiên lo nhang khói. Sau đó dân làng thỉnh một vị chân tu có thế danh Nguyễn Văn Long, hơn 60 tuổi về ở, 15 năm sau thì vị này viên tịch, xóm làng làm lễ mai táng tại thửa ruộng Tam Bảo, hiện nay còn ngôi mộ đất rất cao.

Khoảng năm 1840, Hòa thượng Thanh Hội là một người con của đất Gò Công, sau nhiều năm tầm Sư học đạo đã trở về và ngõ lời với dân làng muốn xây dựng lại ngôi chùa Phật Linh. Được mọi người hưởng ứng, Hòa thượng cho xây dựng ngôi chùa gần bên ngôi chùa cũ (như địa chỉ hiện nay) với quy mô kiên cố và đổi tên là “Chùa Thanh Trước” (Tre Xanh), để kỷ niệm khởi nguyên ngôi Chùa vốn được cất dưới lũy tre xanh.

Hòa thượng Thanh Hội là bậc chân tu, đạo cao đức trọng nên bổn đạo xa gần tìm về quy y và xin xuất gia tu học ngày càng đông. Hàng đệ tử xuất gia của Hòa thượng có nhiều vị sau này đã làm hiển danh chốn Thiền môn như: Tổ khai sơn chùa Long Huê ở Gò Vấp (TP.Hồ Chí Minh) là đệ tử lớn của Tổ; Hòa thượng Hải Tràng là vị Tổ thứ ba của Tổ đình Thanh Trước và cũng là đức Phó Tăng thống của GHPGVN Thống Nhất, đã kiến tạo nên chùa Phổ Quang tại quận Phú Nhuận hiện nay.…

Sau khi Hòa thượng Thanh Hội viên tịch, chùa Thanh Trước có vài vị tiếp nối trông coi nhưng thời gian trụ lại không lâu rồi đi nơi khác, ngôi chùa vì thế cũng bị mai một.

Đến khoảng năm 1850 Hòa thượng Hải Tràng về trụ trì chùa Thanh Trước, hướng dẫn bá tanh tu tập. Với uy đức của Hòa thượng, giai đoạn này chùa Thanh Trước được sinh hoạt sung túc trở lại. Tuy nhiên, Hòa thượng Hải Tràng chỉ hoằng pháp ở chùa Thanh Trước khoảng 20 năm, sau đó Ngài về lại thành phố Hồ Chí Minh để nhận trách nhiệm xây dựng chùa Phổ Quang (quận Gò Vấp).

Sau đó có các thầy Thanh Quang, Thiện Hạnh, Thiện Mãn tiếp nối trụ trì chùa Thanh Trước một thời gian rồi mất. Ngôi chùa lại rơi vào trình trạng bị bỏ không.

Năm 1941, chư vị bổn đạo đã thỉnh mời Hòa thượng Tâm Trí tự Hoằng Thông về trụ trì chùa Thanh Trước cho đến ngày mùng 2 tháng 4 năm 2002 thì Ngài viên tịch; trụ thế 80 năm.

Hòa thượng Thích Hoằng Thông là bậc chân tu thời hiện đại. Ngài là một trong những vị tích cực vận động thành lập Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Tiền Giang ngay sau khi Trung ương GHPGVN được thành lập vào năm 1981. Hòa thượng đã từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Tiền Giang như: Ủy viên BTS đặc trách các huyện Gò Công (từ năm 1985 – 1988); Ủy viên Ban Hoằng pháp và Ban Giáo dục Tăng Ni (nay là Ban Giáo dục Phật giáo) Trung ương (1988-1991); Phó ban Trị sự kiêm Hiệu trưởng Trường Trung cấp Phật học Tiền Giang (1991 -1993); Chúng minh Ban Trị sự, Trụ trì chùa Vĩnh Tràng (1994-1997).

Trong thời gian trụ trì chùa Thanh Trước, Hòa thượng Thích Hoằng Thông đã từng bước trùng tu, kiến tạo ngôi chùa ngày thêm trang nghiêm. Đặc biệt trong lần trùng tu năm 1990, Hòa thượng đã cho xây dựng với quy mô kiên cố. Mặt tiền ngôi Chánh điện được làm bằng chất liệu bê tông cốt thép, trang trí hoa văn họa tiết rất tinh tế theo kiến trúc Pháp nhưng bên trong Chánh điện lại giữ gìn được nguyên vẹn lối kiến trúc nhà lớn Nam Bộ, với những cây cột gỗ cổ kính, mái lợp ngói rất hài hòa.

Sau khi Hòa thượng Thích Hoằng Thông viên tịch, chư Tăng trong Tông phong đã thành lập Ban Thừa kế để tiếp tục điều hành các Phật sự tại chùa Thanh Trước gồm có: Hòa thượng Thích Thanh Hùng (chùa Phổ Quang) làm Trưởng ban; Thượng tọa Thích Quảng Lộc (chùa Trường Sanh) làm Viện chủ; Thượng tọa Thích Minh Chánh trụ trì, trông coi Tam Bảo và hướng dẫn Phật tử tu tập cho đến ngày nay.

Như vậy, đã hơn 200 năm kể từ khi thành lập, chùa Thanh Trước trãi qua các đời trụ trì sau:

- Ông Thủ tọa Nguyễn Văn Long (trụ trì chùa Thanh Trước từ năm 1785 - 1815).

- Hòa thượng Tổ sư húy Thanh Hội – thượng Vô hạ Tri, hiệu Chơn Hội (trụ trì chùa Thanh Trước từ năm 1815 - 1850).

- Hòa thượng Thích Giác Tràng, hiệu Hải Tràng, thế danh Võ Văn Nghiêm (trụ trì chùa Thanh Trước từ năm 1850 - 1876).

- Hòa thượng Thích Ngộ Hiện, hiệu Thanh Quang, thế danh Trần Văn Sang (trụ trì chùa Thanh Trước từ năm 1876 - 1906).

- Ông Phan Văn Lê – Pháp hiệu Thiện Hạnh (trông coi chùa từ năm 1906 – 1914).

- Ông Võ Văn Sung – Pháp danh Trừng Sung, hiệu Thiện Mãn (trông coi chùa Thanh Trước từ năm 1914 - 1941).

- Hòa thượng Thích Hoằng Thông, húy Tâm Trí, hiệu Tánh Lực, thế danh Nguyễn Văn Giai (trụ trì từ năm 1941- 2000).

- Thượng tọa Thích Minh Chánh, thế danh Trần Văn Yên, sinh năm 1972; đảm nhiệm chăm lo hương khói và điều hành Phật sự tại chùa từ năm 2000 cho đến nay (2025).

Với cương vị là người thừa đương Phật sự, ngoài việc tự thân nỗ lực tu tập, Thượng tọa Thích Minh Chánh đã từng bước trùng hưng ngôi cổ tự ngày thêm khang trang. Mở khóa tu Niệm Phật hàng tháng vào hai ngày 16 và 28 để hướng dẫn Phật tử tu tập theo pháp môn Tịnh Độ.

Thượng tọa trụ trì cũng vận động Phật tử, các nhà hảo tâm tham dự chương trình “Nâng bước đến trường” do Đài truyền hình Tiền Giang tổ chức, mỗi tháng hai kỳ tài trợ cho các em học sinh nghèo hiếu học vượt qua khó khăn để hoàn thành con đường học vấn. Tổ chức trao quà hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn cùng vươn lên trong cuộc sống.

Một số ảnh tư liệu:

Ban Biên Tập Lịch Sử Tự Viện Tỉnh Tiền Giang